Wzmacnianie pozytywnych zachowań u dziecka, czyli System Żetonowy. Sprawdź, czy działa!
Wzmacnianie pozytywnych zachowań u dziecka, to nic innego jak pozytywny bodziec, coś co wpłynie na zmianę zachowania i umocni je.
Dzieci rosną, zmieniają się, stają się coraz bardziej świadome własnych praw i obowiązków. Uczą się co jest dobre, a co złe. Wiedzą, jakie normy i zasady obowiązują w domu, w przedszkolu, czy w szkole. A my dbamy o ich rozwój i uczymy samodzielności. Staramy się przekazać im, jak najwięcej na temat świata i praw, jakimi rządzi się rzeczywistość ludzi dorosłych. Tak, aby w przyszłości potrafiły odnaleźć się w świecie i w życiu społecznym.
Niestety często zachowanie naszych dzieci, jest nie takie jakbyśmy chcieli. Bójki z rówieśnikami, krzyki, histerie, wymuszanie nowych zabawek, niezdejmowanie butów, brak kultury przy stole, bałagan w pokoju i złe nawyki higieniczne, to wszystko potrafi nieźle wyprowadzić nas z równowagi.
Oczywiście, jako rodzice mamy swoje sposoby na porozrzucane skarpetki, czy kolejny brak pracy domowej. Lubimy stosować kary, dawać szlabany na komputer, czy wprowadzać kolejne zakazy. Wszystko z nadzieją, że zachowanie dziecka zmieni się na lepsze, a my będziemy mogli odetchnąć z ulgą i napić się kilka łyków kawy.
Jako rodzice uwielbiamy także chwalić nasze pociechy. Jesteśmy dumni z nawet najmniejszych osiągnięć i chcemy,a by dziecko o tym wiedziało. Chwalimy, słodzimy. Mówimy, jakie jest cudowne, jak pięknie maluje, jak wspaniale gra na gitarze i że jestem mistrzem gry w planszówki.
Tak, jak każdy z nas, również dzieci uwielbiają, kiedy dorosły zauważa trud i wysiłek, jaki włożyły w swoją pracę. Jednak wzmacnianie pozytywnych zachowań, to trudna sztuka. Zwykła pochwała często nie wystarcza bo kto chciałby być chwalony “na odczepne”, “bez powodu”, albo kiedy radość i satysfakcja prysły?
Aby pochwała przyniosła oczekiwany skutek, trzeba wiedzieć w jaki sposób używać tej "magicznej mocy"!
Jeżeli jesteś rodzicem, to z pewnością wiesz, że trudnych sytuacji w codziennym życiu jest bardzo wiele. Pomimo tego, że nie są to wielkie problemy, a raczej codzienne małe trudności, to i tak chodzą nam po głowie i nieustannie szukamy rozwiązania, które nam pomoże i zmieni zachowanie dziecka na lepsze.
Jednym z takich rozwiązań jest “system żetonowy”, który od czasu do czasu stosuję w naszym domu i który sprawdza się za każdym razem, gdy chcę coś zmienić w zachowaniu moich dzieci. Jego celem jest wzmacnianie pozytywnych zachowań dziecka i eliminowanie tych niepożądanych. Jak każde rozwiązanie ma on swoje plusy i minusy, jednak z pewnością pozwala mi przywrócić w domu równowagę, harmonię i skierować zachowanie moich dzieci na właściwe tory.
Każdy rodzic wie, że dzieci uwielbiają być doceniane, chwalone i dostawać nagrody! Już kilkulatek doskonale wie, że kiedy się postara i pięknie pokoloruje obrazek, to trafi on na wystawkę prac! Dlatego chwalenie jest bardzo ważne, wzmacnianie pozytywnych zachowań u dziecka powinno wejść nam w nawyk, być częścią dnia, takim miłym akcentem.
Oczywiście trzeba wiedzieć, w jaki sposób należy to robić, aby pochwała była skuteczna!
Więcej na temat pochwał, czyli nagród (jak również kar) wobec dziecka, znajdziesz tutaj!
Kiedy na twarzach moich dzieci pojawia się radość, duma, satysfakcja z własnych osiągnięć, to cieszę się razem z nimi! Jestem mamą, dla której najważniejsza jest wieź i bliskość z dziećmi. Dlatego każda rada, wskazówka, za którą kryje się oschłość wobec dzieci, czy żelazne, zimne zachowanie, nie trafia do mnie i na wstępie zostaje przeze mnie odrzucona. Wiem, że stosowanie pochwał wywołuje wiele kontrowersji. Jednak kiedy widzę ile radości sprawia moim dzieciom wykonanie zadania, to nie mogę odmówić sobie prawa do ich stosowania!
Jednak mam pewną wiedzę, jak powinno wyglądać wzmacnianie pozytywnych zachowań i świadomość tego, jak powinna wyglądać pochwała, którą zastosujemy! Bo chwalenie dziecka, to wcale nie jest taka prosta sprawa, ale też nie tajemna wiedza, do której tylko nieliczni mają dostęp.
Dobrze udzielona pochwała może pozytywnie wpłynąć na postawę dziecka
Każde dziecko jest inne, każde lubi coś innego i cieszy się z innych rzeczy. Dlatego nie dla każdego dziecka najlepszą nagrodą będzie naklejka, albo stempelek na rękę. Tak, jak w każdej sytuacji i tutaj należy kierować się indywidualnym podejściem. To, że dla dziecka sąsiadki nagrodą jest godzina oglądania bajek, nie znaczy że dla naszego dziecka będzie to dobra motywacja! Może okazać się, że wręcz przeciwnie.
Wychowywanie dziecka, to trudne zadanie i wymaga od nas sporego wysiłku. Także w przypadku stosowania pochwał. Jeżeli chcemy, aby wzmacnianie pozytywnych zachowań, faktycznie działało, to musimy wiedzieć, jak dużo możemy oczekiwać od naszego dziecka i co sprawi mu radość, zmotywuje go do zmiany zachowania.
A kiedy problemy w naszym domu narastają do rangi “góry lodowej” przez, którą nie możemy się przebić, to wyciągam Asa z rękawa! A mianowicie wprowadzam właśnie system żetonowy!
System żetonowy! Czyli wzmacnianie pozytywnych zachowań dziecka za pomocą żetonów!
System żetonowy, czyli wzmacnianie pozytywnych zachowań dziecka za pomocą tzw. ekwiwalentów, to świetne narzędzie, które możemy wykorzystać w domu. Żetonami może być wszystko: kamyki, kapsle, zakrętki, naklejki, czy wycięte buźki.
Nieważne jest, co dziecko będzie zbierać, ale cel dla jakiego, to robi!
Żetony same w sobie są bezużyteczne, ale już odpowiednia ich ilość sprawia, że mogą zostać wymienione na nagrodę, coś co ma dla dziecka wartość.
Bardzo ważne jest natomiast ustalenie zasad, określenie za jakie zachowanie dziecko może otrzymać żeton. Doprecyzowanie ilości żetonów, które dziecko może otrzymać za daną czynność, a także ustalenie, w jaki celu dziecko zbiera żetony.
Takie wzmacnianie pozytywnych zachowań dziecka za pomocą żetonów, jest przydatne szczególnie wtedy, gdy dziecko za każde dobre zachowanie, chce dostać nagrodę (np. słodycze). Ale batonik, czy lizak za każde posprzątanie zabawek, odrobienie lekcji, czy podlanie kwiatów, zdecydowanie nie jest dobrym pomysłem.
Podobnie jest z dawaniem pieniędzy, kupowaniem zabawek, czy nagradzaniem w inny sposób. Co za dużo, to niezdrowo!
Wartość nagrody i ilość żetonów, które dziecko będzie musiało zdobyć, powinno być dostosowane do poziomu trudności zadania. Pamiętaj, że jeżeli dziecko zdobędzie żetony zbyt łatwo, to nie poczuje satysfakcji z wygranej. A nagroda, która nie będzie atrakcyjna nie zmotywuje go do zmiany zachowania.
Nie zbędne jest określenie jasnych zasad, zawarcie umowy, która pokaże dziecku, jakie zachowania są oczekiwane, za co może dostać żetony i ile musi ich zebrać, aby otrzymać nagrodę.
Aby to wszystko było dla dziecka (szczególnie małego) zrozumiałe i przejrzyste, to warto powiesić w widocznym miejscu tabelkę, na której będziemy zaznaczać ilość zebranych żetonów. Możemy je wrzucać do pudełeczka, czy woreczka, tak aby dziecko widziało, że tam są i czekają.
System żetonowy. Czy na prawdę nam pomoże?
Masz dość porozrzucanych zabawek, proszenia się o mycie zębów, albo ciągłych napadów złości i bójek z rówieśnikami?
A może chcesz zmotywować swoje dziecko do nauki i dorabiania prac domowych na czas?
W takim razie system żetonowy jest dla Ciebie!
System żetonowy, to narzędzie, które wykorzystuję w swoim domu zawsze wtedy, gdy inne pomysły mnie zawodzą. Ponieważ atrakcyjna nagroda (niekoniecznie w formie materialnej) zawsze jest dobrą motywacją dla dziecka, to zbieranie żetonów doskonale się tutaj sprawdza!
Dziecko wie, jakie są względem niego oczekiwania, jakie ma obowiązki i za co może być nagrodzone. Wpływa to pozytywnie nie tylko na zmianę jego zachowania, ale także na zdobywanie nowych umiejętności, czy utrwalanie dobrych nawyków, takich jak, sprzątanie klocków po skończonej zabawie.
Z czasem dla dziecka żetony i ich ilość przestaje mieć znaczenie, ale dobre zachowanie zostaje utrwalone. Jednak nie dzieje się tak od razu. Tak jak ze wszystkim i tutaj potrzebny jest czas. Może to być kilka dni, ale z reguły dopiero po kilku tygodniach niewłaściwe zachowanie dziecka zostaje wyeliminowane, a pozytywne nawyki zostają na zawsze. Dlatego wzmacnianie pozytywnych zachowań powinno trwać tak długo, jak długo trwa dobre zachowanie dziecka. Bez ograniczeń czasowych.
Jednak muszę się przyznać, że sama stosuję system żetonowy, jak doraźne lekarstwo na problemy wychowawcze. Nigdy nie stosuję go dłużej niż 3 tygodnie, z różnych względów. Najczęściej powodem, jest brak mojej konsekwencji w przyznawaniu żetonów. Kolejnym powodem, jest jeden minus, który za każdym razem nie daje mi spokoju. Co mam na myśli?
Przez cały okres zbierania żetonów mam wrażenie, że moje dziecko zachowuje się troszkę jak robot. Robi coś lub nie robi tylko po to, aby dostać żeton. Z czasem żetony przestają mieć znaczenie, ale chęć uzyskania nagrody nadal jest ogromna. I to ona właśnie zaczyna być w centrum uwagi, a ie chęć zmiany swojej postawy na lepsze.
Jednak, co by nie myśleć o takim sposobie na wzmacnianie pozytywnych zachowań u dziecka, to z pewnością działa i przynosi oczekiwane efekty.
Dlatego sama go od czasu do czasu stosuję i polecam!
